لزوم وجود تاریخ سررسید در تعیین خسارت تأخیرتأدیه

تعیین خسارت تأخیرتأدیه منوط به وجود سررسید و تاریخ معین جهت پرداخت و ادای دین می‌باشد.

تاریخ رای نهایی: 1393/06/25     شماره رای نهایی: 9309970907900181

خلاصه جریان پرونده

آقای م.ح. به وکالت از آقای الف.خ. دادخواستی به طرفیت آقای ص.م. به خواسته مطالبه مبلغ پنجاه میلیون تومان به انضمام خسارات قانونی تقدیم دادگستری کرمانشاه نموده که در تاریخ 4/10/92 به شعبه 10 دادگاه عمومی حقوقی کرمانشاه ارجاع شده‌است. نامبرده در دادخواست توضیح داده است: موکل بنده به موجب یک فقره قرارداد شراکت سرمایه‌گذاری مورخه 25/2/85، اقدام به پرداخت مبلغ پنجاه میلیون تومان در وجه خوانده نموده‌است و دریافت مبلغ در متن شراکت نامه قید شده‌است. متأسفانه علیرغم گذشت 7 سال از انعقاد شراکت‌نامه تاکنون نه تنها سود از شراکت‌نامه تحویل موکل نداده است، بلکه نسبت به استرداد اصل سرمایه نیز اقدام نشده‌است. لذا مستنداً به اصل استصحاب و مواد 198 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی تقاضای محکومیت خوانده را دارم. تصویر قرارداد مستند دعوی پیوست است که به حکایت آن آقایان الف.خ. و س.خ. و ص.م. جمعاً مبلغ یکصد و پنجاه میلیون تومان به عنوان سرمایه اولیه جهت واردات لوازم خانگی در اختیار آقای ص.م. گذاشته‌اند (تصویر قرارداد خوانا نیست.) همچنین تصویر نامه‌ای منتسب به ص.خ. پیوست دادخواست است که طی آن اعلام شده تاریخ 25/2/1385 ... اینجانب ص.خ. مبلغ چهل و دو میلیون تومان و الف.خ. مبلغ پنجاه میلیون تومان نزد آقای ص.م. بصورت سرمایه اولیه گذاشته‌ایم که از ماحصل آن به نسبت یک سوم شریک باشیم. متأسفانه علیرغم پرداخت مبالغ مذکور توسط اینجانبان به آقای ص.م. نامبرده از پرداخت هرگونه سود تا این تاریخ امتناع و حتی از بازپرداخت اصل سرمایه خودداری می‌نماید. آقای ص.م. طی لایحه‌ای اعلام داشته اینجانب به اتفاق خوانده (ظاهراً منظور خواهان بوده) و شخص دیگری بنام آقای ص. (س.) خ. قبلاً چندین سال معاملاتی داشتیم. در سال 85 شخصی بنام ح.ح. که در چین اقامت و به تجارت مشغول بود، قرار شد سه نفری هر کدام سی درصد و حدود 25 میلیون تومان برای نامبرده فرستاده که ایشان معادل مبلغ واریزی کالای پزشکی برای ما ارسال نماید. اینجانب جمعاً مبلغ 000/550/26 تومان حسب تقاضای ح.ح. به حساب ن. و. و ق.م. واریز نمودم و خواهان و س.خ. هم جمعاً 35 میلیون تومان به حساب ن.و. واریز می‌نمایند. در شهریور 95 به اتفاق خواهان جهت تحویل کالا به کشور دبی مسافرت نموده و معادل مبلغ واریزی کالای از طریق آن کشور وارد نموده و تحویل در خ. دادیم که بفروشد. علیرغم مراجعات مکرر، آقای خ. با این ادعا که چون اجناس وارداتی قاچاق بوده و از کیفیت خوبی برخوردار نبوده از فروش آن طفره رفته و عملاً دیناری از حاصل آن نصیب بنده و خواهان نگردید. اینجانبان بصورت مشترک اقدام به طرح دادخواست حقوقی بطرفیت ح.ح. نمودیم و چون قرار شد آقای خ. پیگیر آن باشد از نتیجه پرونده اطلاعی ندارم. ... چند ماه بعد از طرح دادخواست، خواهان و آقای خ. با این ادعا که ما قصد پیگیری موضوع را داشته و با لطایف‌الحیل بنده را فریب داده و قرارداد مشارکت استنادی را تنظیم نموده در حالی که طبق کلام الله مجید دیناری مابین ما رد و بدل نشده و پولی به بنده تحویل نگردیده، اما بنده از روی سادگی و به جهت اعتمادی که به نامبردگان داشته، فریب اظهارات آنها را خورده و قرارداد را امضاء کردم، اما مفاد آن واهی و بی‌اساس بوده و چنین توافقی مابین ما صورت نگرفته، چنانچه دلیلی بر پرداخت وجه به بنده دارند ارائه نمایند. تقاضای رد دادخواست مطروحه را دارد. جلسه دادرسی در تاریخ 10/12/92 تشکیل شده‌است. وکیل خواهان اظهارداشته: خواسته بشرح دادخواست است. خوانده پاسخ داده: دفاعیات بنده بشرح لایحه‌ای است که تقدیم می‌دارم. ... خواهان مبلغ سی و پنج میلیون تومان به حساب آقای ن.و. واریز نموده‌است و با هم حساب و کتاب کردیم و مبلغ دو میلیون و پانصد هزار تومان مانده که آنرا طی فیش شماره ... به حساب وی ریختم ... آقای خ. اجناس را می‌فروخت و می‌گفت ضرر کردیم و در سال 86 تسویه حساب کردیم. خواهان اظهار داشته مبلغ سی و پنج میلیون تومان را به حساب و. واریز کردیم، ولی به سفارش ایشان (خوانده) بوده است. وکیل خواهان اضافه نموده موکل بنده اقدام به تحویل پنجاه میلیون تومان به شخص ص.م. نموده‌است که به جهت شلوغی بانک و حسب اعلام جناب ص.م. از مبلغ مذکور سی و پنج میلیون تومان طی فیش ... به حساب شخصی به نام ن.و. واریز شده‌است که مستنداً به ماده 135 قانون آیین دادرسی مدنی تقاضای جلب ثالث را دارم و در راستای مابقی مبلغ مذکور نیز به صورت دستی به نامبرده پرداخت شده‌است. چون موکل بنده به شهادت ص.خ. استناد نموده، تقاضای استماع اظهارات وی را دارد. دادگاه سؤال نموده: مبلغ دو میلیون و پانصد هزار تومان که خوانده ادعا دارد، به حساب شما واریز کرده است؟ پاسخ داده: بلی باجناق خوانده این مبلغ را به صورت دستی از من گرفت، ولی خوانده به حساب من واریز و هیچ ربطی به مبلغ شرکتی ندارد. (ظاهراً خواهان پاسخ بالا را داده است) و در خصوص پرونده کلاسه 90/577 در شعبه 9 چون پول تمبر نداشتیم، دادخواست رد شد. وکیل خواهان افزوده: عرض شود که به سفارش خوانده مبلغ سی و پنج میلیون تومان را به حساب و. واریز کرده و قرارداد هم امضاء و اثر انگشت دارد. خوانده جواب داده: ما سه نفری دبی رفتیم و کالای پزشکی را تحویل گرفتیم و فاکتور اجناس موجود می‌باشد که خواهان پاسخ داده: قبول ندارم، دبی رفتیم ولی اجناسی تحویل نگرفتیم. از ص.خ. تحقیق شده‌است، نامبرده پاسخ داده: من با آقای خ. و خوانده ص.م. با هم دوست بودیم و قرار گذاشتیم که آقای م. کار بکند و من هم 42 میلیون دادم و آقای خ. نیز مبلغ 35 میلیون به شماره حساب و. واریز کرد و چند کارتن دلکو نیسان را تحویل گرفتم و چون خریدار نداشت، پس دادم و فقط یک دلکو را تحویل گرفتم و چند بار با هم نشستیم حساب و کتاب بکنیم. دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و بموجب دادنامه شماره 00027 مورخ 25/1/93 و بشرح مندرج در متن رأی، خواسته را به میزان 000/000/125 ریال ثابت دانسته و خوانده را محکوم به پرداخت این مبلغ نموده و نسبت به مازاد حکم به رد دعوی صادر کرده است. این رأی در تاریخ 6/2/93 به محکوم‌ٌعلیه ابلاغ شده‌است و نامبرده در تاریخ 13/3/93 نسبت به آن فرجام‌خواهی کرده‌است. فرجام‌خواه در لایحه منضم به دادخواست فرجامی اظهارداشته: هیچ‌گونه توافق‌نامه‌ای بین ما منعقد نشده و هیچ‌گونه وجهی از طرف نامبرده تحویل اینجانب نگردیده و اقرارنامه استنادی مورخ 25/2/85 بصورت سفید امضاء بوده و مورد سوء استفاده ایشان قرار گرفته است، والّا هرگونه دلیلی بر پرداخت مبلغ خواسته به اینجانب دارند، ارائه نمایند؛ زیرا پرداخت چنین مبلغی قطعاً می‌بایست از طریق سیستم بانکی صورت گیرد. زیرا هیچ‌کس چنین مبلغی را نقداً همراه خود حمل نمی‌نماید. گرچه قسمتی از لایحه فرجام‌خواه تکرار مطالب قبلی است، معهذا این لایحه زمان شور قرائت خواهد شد. وکیل فرجام‌خوانده پاسخ داده است: که طبق قرارداد 25/2/85 که ممضی به امضاء و اثر انگشت شخص فرجام‌خواه است، ایشان اقرار و اعتراف به دریافت مبلغ پنجاه میلیون تومان از موکل نموده‌است و در جلسه دادرسی مورخ 25/1/93 صراحتاً به صحت امضاء و اثر انگشت خود ذیل قرارداد اشاره نموده‌است و علاوه بر آن شاهد موضوع نیز در جلسه 25/1/93 حقیقت را گفته است. خواهان بدوی نسبت به این دادنامه تجدیدنظرخواهی کرده است که به شعبه 11 دادگاه تجدیدنظر استان کرمانشاه ارجاع گردیده است و شعبه مذکور مرقوم داشته چون خوانده بدوی فرجام‌خواهی کرده است و نقض احتمالی دادنامه از سوی دیوان‌عالی‌کشور تأثیر در رسیدگی این شعبه دارد، پرونده با حفظ بدل و تعیین وقت احتیاطی برای رسیدگی به فرجام‌خواهی به دیوان‌عالی‌کشور ارسال شود و به این ترتیب پرونده به دیوان‌عالی‌کشور ارسال و به شعبه 19 دیوان ارجاع گردیده است.


رای دیوان

آن‌قسمت از اعتراض فرجام‌خواه در خصوص ادعای سفید امضاء و صوری بودن مستند دعوی فاقد دلیل مثبت ادعا است و استنباط دادگاه از محتویات پرونده و تأیید امضاء ذیل آن از طرف محکوم‌ٌعلیه و اظهارات طرفین و تحقیقات معموله خالی از اشکال است. رأی فرجام‌خواسته در مورد اصل خواسته تأیید می‌گردد، لکن در مورد محکومیت فرجام‌خواه به‌ تأدیه خسارت تأخیرتأدیه نظربه‌اینکه حسب اظهار طرفین، تحویل وجه به‌منظور مشارکت در خرید کالا و فروش آن و تقسیم سود آن بوده و سهم‌الشرکه بوده و دین دارای سررسید نبوده و زمانی بر استرداد آن تعیین نشده و از شمول موارد مذکور در ماده 522 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی خارج است. لذا این قسمت از رأی فرجام‌خواسته باستناد بند (ج) ماده 401 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب نقض و رسیدگی مجدد به شعبه دیگر همان دادگاه محول می‌گردد.
رئیس شعبه 19 دیوان‌عالی‌کشور - مستشار
فاتحی – کریمی‌صحنه‌سرائی
http://khesaarat.blogfa.com